İslam Dünyasında Hastahaneler

Elinizdeki bu çalışma on ikinci yüzyıla kadar İslâm dünyasında kurulan hastaneleri ele almayı hedeflemektedir. On ikinci yüzyıl ve sonrası İslâm coğrafyasında önemli hastanelerin kurulduğu bir süreçtir. Eyyûbîler, Memlükler ve Osmanlılar tarafından kurulan hastaneler tıp tarihinin önemli araştırma konularını oluşturmakta; günümüze gelen yapıları ve vakfiyeleri ile bu hastaneler hakkında daha fazla bilgi edinme imkânı bulunmaktadır. Ancak tespit edilebildiği kadarıyla, on ikinci yüzyıla kadar kurulan hastanelerden herhangi bir kalıntı günümüze ulaşmamıştır. Yazılı kaynaklarda yer alan bilgiler de doyurucu nitelikte değildir. Son yüzyılda artan bir seviyede konuyla ilgili bir takım çalışmaların vücuda getirildiği dikkatleri çekmektedir. Yirminci yüzyılın başlarında Ahmed Îsâ tarafından kaleme alınan İslâm tarihinde hastanelerle ilgili müstakil çalışma, muhtevasının yoğunluğu bakımından hâlâ müracaat edilen bir araştırmadır. Ancak bu çalışma incelediğimiz dönemle ilgili kurgumuzu yeniden gözden geçirmemizi gerekli kılan bilgi ve yorum hatalarını içermektedir. Buna ilave olarak son yüzyıl boyunca çoğu zaman Ahmed Îsâ’nın çalışması referans gösterilmek suretiyle kaleme alınan birçok eser ve makalede aynı hatalar farkında olmaksızın tekrar edilmiştir. Bu yüzden bu çalışmada, Ahmet Îsâ ve diğer birçok araştırmacının kaynak olarak kullandığı materyaller yeniden ele alındı. Ulaşılan yorumlar tenkit süzgecinden geçirildi. İslâm tarihi kaynaklarında yer alan hastanelerle ilgili malzemeler daha detaylı bir şekilde derlenmeye çalışıldı. Girişle birlikte iki ana bölüm altında toplanan çalışmada medeniyet tarihinde sağlık hizmeti veren mekânlar bağlamında hastanenin yeri ve gelişimi özetlendi. Aynı çizgi İslâm coğrafyası için de takip edildi. Ardından İslâm dünyasında hastanenin ilk olarak ne zaman kurulduğu ile ilgili tartışmalara yer verildi. İslâm coğrafyasında kurulan hastaneler, devletler esas alınmak suretiyle ortaya konuldu. İmkân nispetinde hastanelerin genel özellikleri tespit edildi.

ISBN

978-605-2375-78-5

Sayfa Sayısı

111

Yayınlanma Tarihi

2018